ISO 22000:2018 GIDA GÜVENLİĞİ VE YÖNETİM SİSTEMİ

ISO 22000:2018 Gıda Güvenliği ve Yönetim Sistemi, gıda tedarik zincirinde bulunan tüm işletmeler için “çiftlikten tabağa güvenilir gıda” prensibini benimseyen gıda güvenliği yönetim sisteminin gerekliliklerini tanımlayan uluslararası bir standarttır. ISO 22000 standardı gıda zincirinde bulunan birincil ve ikincil gıda üreticileri, gıda ile temas eden malzeme üreticileri, gıda sunumu yapan işletmeleri aynı çatı altında toplayan ve standardın temellerini HACCP (Hazard Analysis Critic Control Point) dayandırarak tedarik zincirinde etkin bir gıda güvenliği sağlanmasını amaçlamaktadır.(HACCP ile detaylı güncel yazımıza https://www.tasardanismanlik.com/haccp-hazard-analysis-critical-control-points-tehlike-analizi-ve-kritik-kontrol-noktalari/ üzerinden ulaşabilirsiniz.)

ISO 22000 Nedir?

ISO 22000, gıda güvenliği yönetim sistemlerinin gerekliliklerini belirleyen ve gıda güvenliği yönetim sistemlerini uygulayan kuruluşların performansını iyileştirmeye yönelik bir standarttır. ISO 22000, tedarikçiler, üreticiler, perakendeciler ve hizmet sağlayıcılar gibi gıda endüstrisinde faaliyet gösteren tüm organizasyonlar için uygundur.

ISO 22000 belgesi tüm gıda zinciri içinde gıda üreticileri yanında ekipman, paketleme malzemesi, temizlik maddeleri, katkı ve bileşen imalatçıları gibi işletmeleri kapsamakla birlikte, standardın 2018 yılında yayınlanan yeni revizyonu ile ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ile kolaylıkla entegre edilmektedir. Özetle, gıda tedarik zincirinde bulunan tüm işletmeler ISO 22000 belgesi ile gıda güvenliği yönetim sistemini uyguladıklarını belgelendirmekte, aynı zamanda ISO 9001 ile entegre bir sistem uygulayarak kalite yönetim sistemlerini belgelendirebilmektedir. (ıso 9001 ile ilgili güncel yazımızı https://www.tasardanismanlik.com/iso-9001-2015-kalite-yonetim-sistemi/ linke tıklayarak okuyabilirsiniz.)

ISO 22000 BELGESİNİ KİMLER ALMALI?

• Birincil ve İkincil Gıda Üreticileri
• Catering Firmaları
• Yemek Sunumu Yapan İşletmeler ( Lokanta, restaurant, kasap vb. )
• Yem üreticileri
• Toptan gıda satış noktaları
• Katkı maddeleri üreticileri
• Perakende gıda satış noktaları
• Gıda makine ve ekipman üreticileri
• Temizlik ve sanitasyon madde üreticileri
• Ambalaj maddesi üreticileri

ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ VE YÖNETİM SİSTEMİNİN FAYDALARI NELERDİR?

• Gıda güvenliği risklerini azaltır.
• Müşteri güvenini artırır.
• Yasal ve düzenleyici gerekliliklere uyumu sağlar.
• Operasyonel etkinliği artırır.
• İyi uygulamaları ve prensipleri benimseyerek gıda güvenliği kültürünü güçlendirir.
• Gıda güvenliğine verilen önemin müşterilere kanıtlanması ile pazar payının artırılmasına katkıda bulunur.
• Gıda tedarik zinciri boyunca gıda güvenliğinin güvence altına alınmasını sağlar.
• Gıda mevzuatlarına uyumu kolaylaştırır.
• İlgili kurumlar tarafından yapılan resmi denetimlere ön hazırlık ve denetimlerde karşılaşılan sorunların en aza indirilmesini sağlar.
• Etkin bir proses kontrol imkanı sağlar.
• Olası ekonomik kayıpların önüne geçilerek, ilk seferde doğru olarak sağlıklı üretim sağlar.
• Yeni pazar alanlarının oluşturulması ve ihracat kolaylıkları sağlar

ISO 22000 Sertifikasyon Süreci Nasıl Olur?

ISO 22000 sertifikasyon süreci genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:

1.Hazırlık ve Planlama: ISO 22000 sertifikasyon sürecinin başlangıcında yer alan hazırlık ve planlama aşaması oldukça önemlidir. Bu aşama, kuruluşun sertifikasyon sürecini başarıyla tamamlamasını sağlayacak temel adımları içerir. İşte hazırlık ve planlama aşamasında yapılması gereken bazı temel adımlar:

• Yönetimin Taahhüdü: Kuruluşun üst yönetimi, ISO 22000 standardının gerekliliklerini anlar ve uygulanmasını destekleyeceğine dair bir taahhütte bulunmalıdır. Bu taahhüt, gıda güvenliği kültürünün oluşturulmasına ve sürdürülmesine liderlik etmek anlamına gelir.
• Gıda Zinciri Analizi: Kuruluş, gıda güvenliği yönetim sisteminin kapsamını belirlemek için gıda zincirindeki tüm süreçleri ve ilgili tehlikeleri analiz etmelidir. Bu analiz, HACCP prensiplerinin uygulanmasına yardımcı olacaktır.
• HACCP Planı Oluşturma: Gıda güvenliği yönetim sisteminin temelini oluşturan HACCP planı oluşturulmalıdır. Bu plan, tehlikelerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesi için gerekli adımları içermelidir.
• Dokümantasyon Hazırlığı: ISO 22000 gerekliliklerine uygun bir dokümantasyon oluşturulmalıdır. Bu dokümanlar genellikle politika ve hedefler, prosedürler, talimatlar ve kayıtları içerir.
• Eğitim ve Farkındalık: Tüm çalışanlar, ISO 22000 gereklilikleri ve gıda güvenliği konularında eğitilmelidir. Bu eğitimler, gıda güvenliği kültürünü desteklemeye ve sürekli iyileştirmeyi teşvik etmeye yardımcı olacaktır.
• Belgelendirme Kuruluşu Seçimi: Kuruluş, belgelendirme sürecini gerçekleştirecek bir belgelendirme kuruluşu seçmelidir. Bu kuruluşun ISO 22000 gerekliliklerine uygunluğu ve güvenilirliği önemlidir.

Hazırlık ve planlama aşaması, ISO 22000 sertifikasyon sürecinin temelini oluşturur. Bu aşamada yapılan doğru planlama ve hazırlık, kuruluşun sertifikasyon sürecini daha etkili ve verimli bir şekilde yönetmesine yardımcı olacaktır. Bunun için işinde uzman danışmanlardan destek almak fayda sağlayacaktır.

2.Dokümantasyon: ISO 22000 standardı, belgelendirme için gerekli olan belirli dokümantasyon gerekliliklerini ister. Bu belgelendirme süreci, gıda güvenliği yönetim sistemini tanımlayan ve uygulayan belgelerin hazırlanmasını içerir. İşte ISO 22000 gerekliliklerine uygun dokümantasyonun temel unsurları:

• Gıda Güvenliği Politikası: Kuruluşun gıda güvenliği hedeflerini ve taahhütlerini açıklayan bir belgedir. Politika, gıda güvenliği kültürünü desteklemek ve çalışanların bu hedeflere ulaşmasına yardımcı olmak için kullanılır.
• Gıda Güvenliği El Kitabı: Gıda güvenliği yönetim sisteminin genel yapısını ve işleyişini tanımlayan bir belgedir. El kitabı, ISO 22000 gerekliliklerine uygun olarak hazırlanmalıdır.
• Prosedürler: ISO 22000 gerekliliklerine uygun olarak belirlenmiş prosedürlerin belgelendirilmesi gerekmektedir. Bu prosedürler, gıda güvenliği ile ilgili süreçleri, HACCP planını, belgelendirme sürecini ve iç tetkikleri içerebilir.
• Talimatlar: Belirli görevleri veya işlemleri açıklayan ve yönlendiren belgelerdir. Talimatlar, işlemlerin standartlaştırılmasına ve tutarlılığın sağlanmasına yardımcı olur.
• Kayıtlar: Gıda güvenliği yönetim sisteminin etkinliğini ve uygunluğunu gösteren belgelerdir. Bu kayıtlar, iç tetkik sonuçları, eğitim kayıtları, HACCP planı güncellemeleri ve düzeltici/önleyici faaliyetlerin kayıtlarını içerebilir.

ISO 22000 gerekliliklerine uygun olarak hazırlanan bu dokümanlar, belgelendirme sürecinde belgelendirme kuruluşu tarafından incelenecek ve değerlendirilecektir. Bu nedenle, dokümantasyonun doğru ve eksiksiz olması önemlidir. Konusunda uzman danışmanlardan destek almak zaman ve işlemlerin hızlanması adına oldukça fayda sağlayacaktır.

3.Uygulama:Kuruluş, belgelendirme sürecindeki eksiklikleri gidermek ve süreci başarıyla tamamlamak için gerekli adımları atar. Bu adım, personel eğitimi, prosedürlerin uygulanması ve gıda güvenliği risklerinin yönetilmesini içerir.

4.İç Tetkikler: İç tetkikler, bir kuruluşun kendi iç süreçlerini, prosedürlerini ve uygulamalarını değerlendirdiği bir tür denetim sürecidir. ISO 22000 gibi belgelendirilmiş yönetim sistemlerinde, iç tetkikler, gıda güvenliği yönetim sisteminin uygunluğunu ve etkinliğini değerlendirmek için önemli bir araçtır. İşte iç tetkiklerin temel prensipleri ve süreçleri:

• Amaç ve Kapsam: İç tetkiklerin amacı, gıda güvenliği yönetim sisteminin etkinliğini ve uygunluğunu değerlendirmek ve iyileştirme fırsatlarını belirlemektir. Tetkik kapsamı, belgelendirilmiş yönetim sisteminin gerekliliklerine ve organizasyonun hedeflerine dayanır.
• Tetkik Ekibi: İç tetkikler genellikle belirlenmiş bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Bu ekip, tetkikin amacına uygun olarak belirlenir ve genellikle iç tetkik eğitimi almış personelden oluşur.
• Planlama: İç tetkikler önceden planlanmalıdır. Tetkik planı, tetkikin kapsamını, hedeflerini, yöntemlerini ve takvimini belirler. Planlama süreci, tetkikin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
• Yürütme: İç tetkikler, belirlenen plana göre gerçekleştirilir. Tetkik ekibi, belgeleri inceleyerek, süreçleri gözlemleyerek ve çalışanlarla görüşmeler yaparak gıda güvenliği yönetim sisteminin uygunluğunu ve etkinliğini değerlendirir.
• Değerlendirme: İç tetkik sonuçları, belgelendirme kuruluşuna sunulmadan önce değerlendirilir. Bu değerlendirme süreci, bulguların doğruluğunu ve tutarlılığını sağlamak için yapılır.
• Raporlama: İç tetkik sonuçları, bir rapor halinde belgelendirme kuruluşuna sunulur. Rapor, tetkik bulgularını, önerilen iyileştirmeleri ve varsa uyumsuzlukları içerir.
• Düzeltici Faaliyetler: İç tetkik sonuçlarına dayanarak, kuruluşun uygunluk ve etkinlik düzeyini artırmak için düzeltici faaliyetler planlanır ve uygulanır.

İç tetkikler, gıda güvenliği yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesine katkıda bulunur. Bu süreç, organizasyonun belgelendirilmiş yönetim sistemini etkin bir şekilde sürdürmesine ve sürekli olarak iyileştirmesine yardımcı olur.

5.Dış Tetkik: Dış tetkik, belgelendirme kuruluşu tarafından gerçekleştirilen ve bir kuruluşun ISO 22000 gibi bir standarda uygunluğunu değerlendiren bir denetim sürecidir. Dış tetkik, belgelendirme sürecinin önemli bir adımını oluşturur ve bir kuruluşun belgelendirme için gereken şartları yerine getirip getirmediğini belirler. İşte dış tetkik sürecinin genel adımları:

• Tetkik Planlaması: Belgelendirme kuruluşu, tetkikin kapsamını, hedeflerini ve süresini belirlemek için bir tetkik planı oluşturur. Bu plan, kuruluşun büyüklüğü, faaliyetleri ve riskleri dikkate alınarak hazırlanır.
• Belge İncelemesi: Tetkik ekibi, kuruluşun ISO 22000 gerekliliklerine uygun olarak hazırladığı dokümantasyonu inceler. Bu inceleme, gıda güvenliği politikası, prosedürler, talimatlar ve kayıtları içerir.
• Saha Tetkiki: Tetkik ekibi, belgelerin yanı sıra kuruluşun sahada uygulamalarını da değerlendirir. Bu değerlendirme, tesisin fiziksel koşullarını, personel eğitimini, hijyen uygulamalarını ve gıda güvenliği önlemlerini içerebilir.
• Görüşmeler: Tetkik ekibi, kuruluşun çalışanlarıyla görüşmeler yaparak gıda güvenliği yönetim sistemi hakkında bilgi edinmeye çalışır. Bu görüşmeler, gıda güvenliği konularıyla ilgili farkındalığı ve taahhüdü değerlendirmek için yapılır.
• Raporlama: Tetkik sonuçları, bir rapor halinde belgelendirme kuruluşuna sunulur. Rapor, kuruluşun ISO 22000 gerekliliklerine uygunluğunu değerlendirir ve varsa uyumsuzlukları belirtir.
• Uygunluk Değerlendirmesi: Belgelendirme kuruluşu, tetkik sonuçlarına dayanarak kuruluşun ISO 22000 gerekliliklerine uygunluğunu değerlendirir. Eğer kuruluş gereklilikleri karşılıyorsa belgelendirme süreci devam eder.
• Sertifikasyon: Belgelendirme kuruluşu, kuruluşun ISO 22000 gerekliliklerine uygunluğunu doğruladıktan sonra ISO 22000 sertifikası verir. Sertifika belirli bir süre için geçerlidir ve belgelendirme kuruluşu periyodik olarak sertifikayı yenilemek için tetkikler gerçekleştirir. TÜRKAK Sertifikasyonu gerçekleştiren akredite kuruluştur. (https://www.turkak.org.tr/)

Dış tetkik süreci, bir kuruluşun ISO 22000 standardına uygunluğunu değerlendirmek için objektif bir yol sağlar. Bu süreç, gıda güvenliği yönetim sisteminin etkinliğini ve uygunluğunu sağlamak için önemlidir.

6.Sertifikasyon: Kuruluş, dış tetkik sonucunda gereken koşulları sağladığını kanıtlarsa, belgelendirme kuruluşu tarafından ISO 22000 sertifikası verilir. Sertifika, belirli bir süre için geçerlidir ve belirli aralıklarla yenilenmesi gerekebilir.(https://www.turkak.org.tr/) TÜRKAK Sertifika veren akredite kuruluştur.

7.Süreç İyileştirme: Süreç iyileştirme, bir organizasyonun faaliyetlerini, süreçlerini veya sistemlerini daha etkin hale getirmek için yapılan sistematik bir yaklaşımdır. ISO 22000 gibi belgelendirilmiş yönetim sistemlerinde süreç iyileştirme, sürekli iyileştirme ilkesini temel alır. İşte süreç iyileştirmenin temel adımları:

• Performansın Değerlendirilmesi: Öncelikle, mevcut süreçlerin ve faaliyetlerin performansı değerlendirilir. Bu değerlendirme, belirlenmiş hedeflerle karşılaştırılarak yapılır ve iyileştirme fırsatlarını belirlemeye yardımcı olur.
• Hedef Belirleme: Performans değerlendirmesinden elde edilen bulgulara dayanarak, belirli ve ölçülebilir hedefler belirlenir. Bu hedefler, süreçlerin veya faaliyetlerin performansını artırmaya yönelik olmalıdır.
• Planlama: Hedeflere ulaşmak için bir plan oluşturulur. Bu plan, gerekli kaynakları, sorumlulukları ve zaman çizelgesini içerir. Ayrıca, planın etkinliğini ölçmek için belirlenmiş göstergeler de belirlenir.
• Uygulama: Plan, belirlenen süreçlerin veya faaliyetlerin gerçek dünyada uygulanmasını içerir. Bu aşamada, planın doğru bir şekilde uygulandığı ve hedeflere ulaşmak için gereken adımların atıldığı sağlanır.
• İzleme ve Kontrol: Uygulama sürecinde, belirlenen göstergeler ve performans ölçütleri düzenli olarak izlenir ve değerlendirilir. Bu izleme ve kontrol süreci, sürecin istenen yönde ilerlediğinden emin olmayı sağlar.
• Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler: İzleme ve kontrol süreci sırasında ortaya çıkan sorunlar veya iyileştirme fırsatları üzerine çalışılır. Bu sorunlarla başa çıkmak için düzeltici faaliyetler planlanır ve uygulanır. Benzer sorunların tekrarlanmasını önlemek için ise önleyici faaliyetler belirlenir ve hayata geçirilir.
• Değerlendirme ve İyileştirme: Süreç iyileştirme sürecinin son aşamasında, uygulanan iyileştirme önlemlerinin etkinliği değerlendirilir. Bu değerlendirme, süreçlerin performansını ve organizasyonun hedeflerine ne kadar yaklaştığını belirlemeye yardımcı olur. İyileştirme fırsatları ve süreçlerin daha da iyileştirilmesi için yeni adımlar belirlenir.

Süreç iyileştirme süreci, organizasyonların sürekli olarak gelişmesini ve daha etkin hale gelmesini sağlar. Bu süreç, organizasyonların müşteri memnuniyetini artırmasına, maliyetleri azaltmasına ve rekabet gücünü artırmasına yardımcı olur.

IS0 22000:2018 GIDA GÜVENLİĞİ VE YÖNETİM SİSTEMİ – HACCP Hakkında daha detaylı ve kapsamlı bilgi almak için uzman danışmanlarımızdan 7/24 bilgi alabilirsiniz.

GSM: (545)421 52 05

MAİL: serhantasar@gmail.com